Ode aan mijn gereedschap: van wapen naar anker

Gereedschap

een instrument dat gebruikt wordt om werk te kunnen doen

Naast doen waar ze voor gemaakt zijn, doen ze voor mij nog veel meer dan dat! Mijn gereedschap helpt mij te worden wie ik altijd al was.

Al op de kleuterschool zag mijn juf dat ik een nieuwsgierig, leergierig en creatief meisje was. Ik wilde van alles weten, van alles kunnen, van alles snappen. Op school was daar, anders dan thuis, alle ruimte voor.

Ik kom uit een gezin van ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’. Als er iets gebeurde wat emoties opriep, werd er een snoepje opgelegd en werd me vertelt ‘dat dit toch niet iets was om over te huilen’. Nadat bijna al mijn vragen beantwoord werden met ‘zo doen we dat nou eenmaal’ verdween mijn nieuwsgierigheid naar de achtergrond. Mijn ouders deden wat zij dachten dat goed was in vervolg op wat zij geleerd hadden. Deze conclusie is nog redelijk nieuw en staat helemaal los van mijn gevoel van gemis dat ik hierin heb ervaren wat niet makkelijk was om te aanvaarden. En hoewel het hervinden van mijn leergierige nieuwsgierigheid me best wat jaren gekost heeft, is creativiteit nooit echt uit mijn leven geweest. Wel als uitingsvorm maar nooit in denken.

De wereld als spiegel

Werken als begeleider voor mensen met een verstandelijke beperking, niet aangeboren hersenletsel of een psychische stoornis was een grote spiegel. Een heel confronterende spiegel zelfs want ik herkende mezelf vaak in gedachten en patronen in de levens van de mensen die ik begeleidde. Het fijne was dat ik, dankzij mijn werk mocht leren hoe het brein werkt, en specifiek als het anders dan anders gaat. En daarmee ook inzicht kreeg in hoe mijn brein werkt. Ik leerde over mindfulness en hoe je met creatieve oplossingen je hoofd boven water kunt blijven houden. Dat was waar mijn creatieve brein goed in was en eerlijk, ik werd er naast doodmoe ook doodongelukkig van.

En zo ging ik voor het eerst een week het klooster in. Ik ging op schrijfretraite. In die week en de weken die daarna elk jaar volgden, kwam stukje bij beetje mijn verhaal op papier. Mijn verlangens, mijn eigen wijsheden, mijn dromen en mijn pijn. Ik vond de moed om onder ogen te zien dat juist omdat ik zo mijn best deed mijn hoofd boven water te houden zonder in het reine te komen met wat ik in het verleden gemist had, ik daarmee mijn verleden mijn heden en toekomst liet bepalen. En ik ontdekte wat ik NU nodig had om mijn toekomstige zelf te definieren en mijn verleden te laten zijn voor wat het was.

Ik herontdekte mijn liefde voor naald en garen, voor papier en kwast en mijn pen was sinds die eerste retraite nooit meer ver bij mij vandaan. Ik merkte hoe deze bezigheden mijn mentale gezondheid bevorderden maar ook dat, zodra er een soort heilig moeten ontstond (ik moet elke dag haken want anders ga ik me weer slecht voelen), ik werk te doen had op een diepere laag. De combinatie van creativiteit en soulsearching is wat mij betreft GOUD! Zeker als je net als ik makkelijk in beelden en metaforen denkt. In mijn podcast vertel ik daar regelmatig over.

Van gereedschap naar wapen naar anker

Mijn kwast, haaknaald en pen zorgden gek genoeg ook vaak voor afstand. Het veilige gevoel dat je kunt hebben van ‘een wapen’ (wat dat dan ook voor jou moge zijn) binnen handbereik voelt als een bescherming tegen de grote boze buitenwereld maar maakt je ook verantwoordelijk voor het gebruik van die tool. Het vraagt jou telkens bewust te zijn van wanneer en waarom je het gebruikt zodat het zich niet tegen je gaat keren. Zodat er niet een heilig moeten ontstaat, zodat je niet weer een nieuwe lat veel te hoog legt. Zodat het je niet weghoudt van wie belangrijk voor je zijn en van het innerlijke werk dat je toch echt te doen hebt. Je leeft niet als je het gevoel hebt dat je je constant moet beschermen toch?!

Door de jaren heen en ook voor jou kunnen de gereedschappen anders zijn. Zo is dit jaar ‘het verzorgen van plantjes’ een tool geworden en zijn er periodes dat chocolade, Engelse detectives of fijne (online) contacten mij helpen om mentaal gezond te worden en te blijven. Als ik echter van 1 blokje pure chocola naar een halve reep per dag ga helpt het me niet meer om in een positieve state of mind te komen. Zo ook als je verheugen op het languit op de bank met een heerlijke kop thee kijken naar de nieuwste Midsomer Murder op vrijdagavond verandert in een hele zaterdag oude afleveringen op netflix bingewatchen omdat je te moe bent om ook maar iets anders te doen. Of wanneer ik elk half uur check of er iemand geappt of geliked heeft na het bericht dat ik verstuurde. Niks tegen bingewatchen overigens of die halve reep chocola, zeker als het milka peanut caramel is 😉 en al helemaal niet tegen Instagram maar wees je bewust van de shift die kan plaatsvinden in je gemoedstoestand.

Deze shift, zowel naar het positieve als naar het negatieve, kan ik ook door het gebruik van mijn gereedschappen oproepen. In periodes dat ik me vermoeid, kwetsbaar of overwhelmed voel, merk ik dat ik me wil bedraven in creatieve projecten. Dat creatieve brein kán ook een vloek zijn kan ik u zeggen. Alles liever dan erkennen dat het even niet zo lekker gaat nietwaar!

Hier volgt het scenario voor wanneer ik niet wil of kan zien dat het niet met me goed gaat: Ik probeer allerlei nieuwe haakpatronen en ingewikkelde steken uit en meld op voorhand voor wie het project is zodat ik een stok achter de deur heb. Ik sta constant in mijn keukenateliertje mini schilderwerkjes te maken die allemaal gebruikt moeten worden om kaartjes mee te maken. Mijn pen wordt gebruikt voor het maken van oeverloze to do lijsten en het schrijven van brieven en kaartjes.

Het scenario wanneer ik door heb dat het minder goed met me gaat: Ik neem vaker de tijd om even te zitten en 1 of 2 toeren te haken van een sjaal met een eenvoudige steek. Geen deadline. Ik klieder een beetje in een artjournal, het hoeft niks te worden. Schrijven doe ik voor mezelf en de Elfjes die soms ontstaan deel ik af en toe.

Anker

een manier om een state of mind(gemoedstoestand) op te roepen

Naast het verheugende feit dat wanneer ik mijn gereedschap ter hand neem er daadwerkelijk iets gecreëerd wordt, bieden zij als mijn ankers ook troost, rust en helderheid. Troost omdat wat er ook om mij heen gebeurt, schilderen, haken en schrijven áltijd kan. Rust omdat de bezigheid ervoor zorgt dat mijn brein kalmeert met elke nieuwe kleur die mijn kwast mengt, bij elke toer waarmee mijn haakwerk groeit en door elk woord dat door mijn pen vanuit mijn hoofd op papier verschijnt. En in een kalm brein ontstaat als vanzelf helderheid. Een helderheid waardoor ik ruimte heb om te luisteren naar wat mijn Eigen Wijze Zelf allemaal te vertellen heeft.

En dan is er natuurlijk nog het scenario wanneer ik me goed voel: wanneer ik de ruimte voel om een nieuw haakpatroon uit te proberen zonder dat ik gelijk bedenk voor wie het wordt of wanneer het af moet zijn. Wanneer ik met kleur en vorm kan experimenteren en eens een nieuwe schildertechniek uitprobeer zonder dat het gelijk Kunst moet worden. Wanneer ik zomaar wat korte stukjes tekst schrijf zonder dat ze een verhaal hoeven worden en wanneer ik zonder problemen dagen aan een blog kan schrijven, alinea’s kan herschikken, stukken tekst eruit kan halen of toevoeg waardoor je nu een blog gelezen hebt dat begon met de titel “Wat is jouw verhaal” en nu zomaar een Ode aan mijn gereedschap is!

Liefs,

PS. Nieuwsgierig of jouw pen ook voor jou een anker kan zijn? Klik op de link in het blokje hieronder om naar de geplande workshops en cursussen te gaan.